Wielowątkowa opowieść z XX-wiecznej Europy: Gruzja, gorąca czekolada i pewna pechowa rodzina

Historia rozpoczyna się tu - od narodzin Stazji, córki fabrykanta czekolady i niespełnionej tancerki - by później przebiec przez życie jej syna, jego córki, następnie jej córek, by w końcu zatrzymać się na tobie, Brilko. A ta opowieść to ósme życie dla ciebie. Przedrzyj się przez tę historię. Pełnej wojennej i powojennej rzeczywistości, ogromnych cierpień, krótkotrwałego szczęścia, namiętności i bólu. Poznaj historię swojej rodziny - i stwórz własną. 

Ósme życie to historia widziana głównie oczami kobiet, którym często ich własne życie wymyka się z rąk. To historia rodziny, w której ważną rolę odgrywa czekolada potrafiąca odgonić od człowieka wszystkie jego smutki, ale - jakim kosztem? Czy to możliwe, aby wszystkie nieszczęścia spadające na ród Jaszich spowodowane były gorącym, aromatycznym napojem, który nawet w najcięższych czasach przynosi zapomnienie i radość? 

"Nie jestem kimś, kto potrzebuje zasłony, choćby jedwabnej chusteczki, pomiędzy sobą a światem, kimś, kto boi się życia, boi się doświadczać spraw, naprawdę je czuć. Uważam, że życie jest zbyt krótkie i zbyt cudowne, żeby go naprawdę nie dostrzegać, żeby się naprawdę w nie nie włączyć."

Po raz kolejny dałam porwać się tłumowi: krzykom zachwytu, wyjątkowo pozytywnym opiniom, miłosnym wyznaniom i obietnicom niezapomnianej lektury. Gdzie się nie obejrzałam, przed oczami stawała mi ta pomarańczowo-niebieska okładka i mówiła do mnie, zaklinała: spróbuj, przeczytaj! Podniosłam rzuconą mi pod nogi rękawicę. Wyciągnęłam nawet pewne wnioski - nie wszystko, czym zachwycają się tłumy, musi także mi przypaść do gustu. co znaczy, że: 1) coś ze mną nie tak, 2) coś nie tak ze współczesnymi bestsellerami, 3) coś nie tak z tłumem, 4) wszystko jest tak, ale jednak coś nie gra...

Ósme życie posiada niemal wszystko, co powinna mieć w sobie powieść idealna: świetnie wykreowanych bohaterów, przemyślaną fabułę, szybko płynącą akcję, zgrabny język. Brakuje tylko jednego - tytułowego życia. Podczas lektury nie mogłam pozbyć się wrażenia, jakby opisywane przez gruzińską autorkę historie miały miejsce gdzieś daleko ode mnie, oddzielone mglistą kurtyną, w żaden sposób nie angażując mnie w dzieje rodziny Jaszich. Po prostu nie zaiskrzyło. Autorka utrzymuje dystans między sobą i swoimi bohaterami a czytelnikiem, który biedny nie dostaje szansy, aby należycie wciągnąć się w tę opowieść. Pozostałam więc tylko biernym obserwatorem, niemym świadkiem, który po skończonej lekturze w żaden sposób nie tęsknił za Stazją, Kristine, Kitty i pozostałymi bohaterami. Wystarczyło mi obojętne wzruszenie ramionami. I myśl, że w sumie chętnie poznałabym dalsze losy pechowej rodziny.

Nie zrozumcie mnie źle - Nino Haratischwili z niezwykłą gracją i lekkością prowadzi nas przez XX-wieczną Europę, wzbudza naszą ciekawość, tworzy intrygujące historie, czasem nawet porusza w czytelniku pewne struny. Współczucie, smutek, przerażenie, uśmiech - tego wszystkiego w Ósmym życiu nie brakuje. Jedynie ta wszechobecna oschłość odrzuca, pozostawia nas obojętnymi, nie pozwala nam należycie wczuć się w bohaterów, w ich sytuację, ich cierpienia. Kolejne historie następują po sobie, mieszają się, mnożą, na scenę wkraczają kolejni członkowie rodziny Jaszich, kolejne postacie, ale my siedzimy gdzieś w ostatnim rzędzie i czujemy, że to, co dzieje się na teatralnych deskach, nas nie dotyczy.

"Historie nakładają się, zachodzą na siebie, są ze sobą zrośnięte, a ja próbuję rozsupłać ten kłąb, bo przecież rzeczy trzeba opowiadać po kolei. Nie da się ująć w słowa jednoczesności świata."

Polubiłam Kristine i Ramasa, wesolutką Kitty, roztańczoną choć przygniecioną życiem Stazję, a szczególnie pewien tajemniczy głos w słuchawce. W życiu każdego z bohaterów więcej jest chwil smutku niż radości, co zdecydowanie nie nastraja optymistycznie, a jednak ciągle trzymałam kciuki, że los się jeszcze do nich uśmiechnie (jedynie Kostii nie potrafiłam dobrze życzyć, nie polubiłam gościa). Kolejne rozdziały przemijały z niebywałą szybkością, nie pozwalając się od siebie oderwać. Nieustannie byłam (i nadal jestem) ciekawa ciągu dalszego.

Ósme życie nie zachwyciło mnie w takim stopniu, w jakim się tego spodziewałam, ale pomimo to podziwiam kunszt autorki, jej pomysłowość, szybko płynąc akcję i barwnych bohaterów. Z pewnością sięgnę jeszcze po drugi tom powieści.

"Ósme życie (dla Brilki). Tom 1" Nino Haratischwili, Wyd. Otwarte, str. 580

. . .

Ostatnie dni rozdawajki! Zapraszam gorąco (klik!).