98) Stulatek, który wyskoczył przez okno i zniknął

Życie Allana Karlssona obfitowało w wiele dość... nietypowych wydarzeń. 

Pomógł Amerykanom stworzyć bombę atomową, uratował żonę Mao Zedonga, został tajnym agentem, kilkakrotnie wysadził swój dom (oczywiście przypadkowo), leciał samolotem z Churchillem, rozmawiał ze Stalinem, był przyjacielem kilku prezydentów USA... 

Można by pomyśleć, że wszystko to sobie zmyślił. W końcu ktoś, kto właśnie ukończył sto lat, może mieć drobne problemy z pamięcią i może mylić sobie niektóre fakty, to chyba naturalne. Jednak nie, to prawda najprawdziwsza, choć może nieco trudno przyjąć to do wiadomości.

W dniu swoich setnych urodzin Allan postanawia uciec. Ma dość monotonnego, pełnego zakazów i nakazów życia w domu spokojnej starości (no, jednym z powodów jest również siostra Alice...), więc wymyka się przez okno. Tym sposobem rozpoczyna swoją ostatnią życiową podróż...

"W końcu w życiu jest tak, że nie zawsze właściwe jest to, co właściwe, tylko to, co jest właściwe według tego, kto decyduje."

Chyba każdy się ze mną zgodzi, że obok książki z tak interesującym tytułem nie można przejść obojętnie. Stulatek, który wyskoczył przez okno i zniknął. Czyli co? Popełnił samobójstwo? Uciekł? W czarodziejski sposób zrobił puf? Wzięłam tę książkę z bibliotecznej półki, przyjrzałam się jej dokładnie i już wiedziałam, że muszę, po prostu muuuszę to przeczytać! W końcu szalony Allan i jego zbzikowane przygody nie mogą być nudne, to się chyba rozumie samo przez się! 

Zaczęłam czytać z rozdziawionymi ustami. Przecież to jest całkowicie pozbawione logiki, gdzie tu jakikolwiek sens! Wyobraźcie sobie staruszka ubranego w kapcie, który przychodzi na dworzec, aby wsiąść w pierwszy lepszy autobus, potem przy okazji kradnie walizkę jakiemuś młodziankowi i z nią to wysiada w środku lasu, i postanawia zatrzymać się u przypadkowo spotkanego człowieka, mieszkające... Nie ważne, nie ważne, ogólnie chodzi o to, że to po prostu nie ma szans zdarzyć się w realnym świecie. Nic, co jest opisane w powieści Jonasa Jonassona (tak wtrącając, nie uważacie, że to przekomiczne: Jonas Jonasson? Coś jak Jan Jankowski), nie ma większego sensu i raczej nie próbujcie go znaleźć. Według mnie ten komizm i niebanalne poczucie humoru autora jest jednym z największych plusów powieści, tak samo jak niezwykle barwna i pełna dziwacznych zwrotów akcji historia Allana - stulatka, który był wszędzie. Bardzo spodobał mi się pomysł z wplataniem w teraźniejszość wątków z przeszłości naszego głównego bohatera. Całość idealnie się komponuje i po prostu wciąga. 

"Boli mnie głowa, jak o tym myślę, i boli mnie w piersi, jak nabieram powietrza, żeby powiedzieć, że boli mnie głowa, jak o tym myślę."

Co ważne, Jonasson pisze w bardzo charakterystyczny sposób - wszystkie sytuacje i komiczne wydarzenia opisuje, jakby były całkowicie normalne. Jakby to było logiczne, a wiadomo przecież, że takie nie jest. Bohaterowie przyjmują to, co się dzieje z całkowitym spokojem i dają się ponieść nadchodzącym wydarzeniom. Każdy z nich jest zresztą na swój dziwny sposób zbzikowany i szalony. Julius mieszka w opuszczonym dworcu i żyje z tego, co ukradnie sąsiadom. Gunilla miała w stodole słonia. Benny studiował przez trzydzieści lat, aby dostać spadek wuja, a... no dobrze, dobrze, nie będę więcej zdradzać. Zostaje jeszcze Allan - pokręcony staruszek, fan materiałów wybuchowych, nienawidzący polityki Szwed, który, wydawać by się mogło, był wszędzie i wszystkiego spróbował. Zdecydowanie najdziwniejsza postać książki i na pewno najlepiej wykreowana. 

Niestety jest coś, przez co ta powieść mi się mniej podoba. A nawet dwa cosie. Niby nic, a jednak mnie to bardzo drażniło.

1. Pisanie o śmierci, religii, słabościach, jakby to był żart, drobnostka. Ktoś zabił człowieka i w ogóle się tym nie przejmuje, bo ważniejsze w tym momencie jest zjedzenie śniadania. Allanowi umarł najbliższy przyjaciel, a ten nic. Wysadził w powietrze niewinnych ludzi - to było jedyne wyjście. Nie lubię czegoś takiego, nie lubię wyśmiewania się z rzeczy poważnych i przykrych. Może nie mam poczucia humoru, ale mnie do w ogóle nie bawi. A wręcz przeszkadza. 

2. Przydługie opisy polityki, że się tak wyrażę. Chyba mam coś wspólnego z Allanem, bo gdy tylko takowe się pojawiały - wyłączałam się całkowicie i nic do mnie nie docierało. 

"Niech się dzieje co chce, a zobaczysz, że będzie, co będzie, bo zwykle tak jest."

No, na szczęście to tyle. Przezabawna historia i niesamowicie oryginalny i ciekawy styl pisania autora po części wynagrodziły mi te wady. Całkowity brak logiki i sensu bawi, barwni bohaterowie ciekawią, a niebanalny język wywołuje uśmiech od ucha do ucha. Czego chcieć więcej? Chociaż książki nie mogę zaliczyć do ulubionych i niestety nie zachwyciła mnie, a jedynie zainteresowała, to mogę z czystym sumieniem powiedzieć, że miło spędziłam z nią czas. 

Więc jeśli szukasz czegoś odmiennego, szalonego, dziwacznego, a przy tym niesamowicie zabawnego, jeśli kochasz staruszków i chciałbyś poznać życie jednego z nich, jeśli od zawsze marzyłeś, aby Twoje życie było pełne wrażeń, jeśli jesteś ciekaw, kto pomógł przy tworzeniu... bomby atomowej, jeśli nie wiesz, jak zrobić wódkę z koziego mleka, jeśli kiedyś spotkałeś młodzieńca z wielką, szarą walizką - to ta powieść powinna przypaść Ci do gustu. 

"Stulatek, który wyskoczył przez okno i zniknął" Jonas Jonasson, Wyd. Świat Książki, str. 415

PS. Przy okazji pisania recenzji dowiedziałam się, że na postawie książki powstał film. Z niego zresztą pochodzą zdjęcia powyżej. Chętnie bym go obejrzała, bo jeśli choć w części jest tak samo komiczny jak książka, to chyba najzabawniejszy film w dziejach. ^^